Bruksel, 5 nëntor - Përparim të kufizuar ka gjetur Komisioni Evropian në Kosovë në shumë fusha, ndërsa ka mbetur i shqetësuar për dukuritë, të cilat mbeten problematike: krimi i organizuar, shpëlarja e parave, korrupsioni, politizimi i gjyqësorit dhe mungesa e lirisë së mediave. Të gjitha këto janë përfshirë edhe në Raportin vjetor të këtij viti, që të martën, më 9 nëntor, në Bruksel do ta miratojë Komisioni Evropian. ”Koha Ditore” ka siguruar draftin e këtij raporti, i cili, sipas burimeve në BE, nuk pritet të pësojë ndryshime deri në ditën e botimit, shkruan sot kjo gazetë në raportin ekskluziv të saj nga Brukseli.
"Kapaciteti i administratës publike mbetet i dobët. Sundimi i ligjit mbetet çështje e shqetësimit serioz", thuhet në këtë Raport progresi. Raporti pranon se ka një lloj përparimi në reformën e sistemit gjyqësor dhe se janë miratuar katër ligje për reformimin e gjykatave, për prokurorinë, Këshillin Gjyqësor të Kosovës dhe për Këshillin e Prokurorisë. Thuhet se ligji i gjykatave ka vendosur edhe sistemin e ri të rrogave, që dukshëm ka përmirësuar gjendjen e tyre. Si elemente shqetësuese përmenden "ndërhyrjet politike në gjyqësor, sidomos në rastet e riemërimeve të gjykatësve dhe të prokurorëve".
Ndonëse thuhet se "është përmirësuar korniza e antikorrupsionit me adoptimin e ligjeve për Agjencinë e Antikorrupsionit dhe për deklarimin e origjinës së pasurisë dhe dhuratave për punonjësit publikë, është amendamentuar Ligji për konfliktin e interesit", Komisioni në raport thotë se përparimi në luftë kundër korrupsionit, është shumë i kufizuar. "Korrupsioni në Kosovë është i përhapur dhe mbetet një problem shumë serioz", shkruan në Raport.
Raporti përmend rastet e hetimeve nga ana e EULEX-it në Ministrinë e Transportit dhe se Policia e Kosovës, në bashkëpunim me EULEX-in, kishin arrestuar guvernatorin e Bankës Qendrore. Thuhet se "Qeveria ka bashkëpunuar në këto hetime".
Kosova kritikohet edhe për progres të pamjaftueshëm në luftë kundër trafikimit të drogës, ku, me gjithë disa rezultate pozitive në nisjen e hetimeve, numri i rasteve të konfiskimeve dhe i dënimeve ka mbetur shumë i vogël.
Komisioni shpreh shqetësim edhe për problemin e shpëlarjes së parave në Kosovë.
"Financimi i partive politike nuk është në përputhje të plotë me standardet e BE-së. Fushat për shqetësim të madh mbeten prokurimi publik, gjyqësori dhe sistemi i zbatimit të ligjit", thuhet në Raport.
Kritikat ndoshta edhe më të mëdha për Kosovën janë në fushën e lirisë së mediave. Edhe Komisioni Evropian, siç kanë bërë më parë edhe shumë organizata profesionale ndërkombëtare, konstaton mungesën e lirisë së shprehjes në Kosovë.
"Liria e shprehjes ende nuk është e garantuar në praktikë. Pavarësia dhe paanshmëria e transmetuesit publik duhet të forcohet. Gazetarët vazhdojnë të marrin kërcënime, për shkak të raportimeve të tyre. Ata, po ashtu, kanë probleme në qasjen në dokumentet zyrtare", thuhet në Raport.
Po ashtu, thuhet se edhe legjislacioni për lirinë e grumbullimit nuk e ndihmon zhvillimin e qëndrueshëm dhe financimin e organizatave joqeveritare. Si pozitive për OJQ-të megjithatë Komisioni konstaton se "është rritur mundësia e shoqërisë civile për të monitoruar dhe ndihmuar Qeverinë", por megjithatë thuhet se edhe sektori i shoqërisë civile mbetet i dobët.
Është interesant se Komisioni vëmendje të veçantë në Raport i kushton edhe rolit të Kosovës në bashkëpunimin rajonal. Këtu thuhet se Kosova ka marrë pjesë në takime rajonale, por kërkohet nga Kosova, siç thuhet: "të marrë një qëndrim pragmatik, në mënyrë që të sigurojë praninë e saj efektive në nismat e bashkëpunimit rajonal dhe në CEFTA".
"Sa i përket CEFTA-s, Kosova duhet të jetë pragmatike dhe të kërkojë rrugëdalje konstruktive për të siguruar zbatimin e kësaj marrëveshjeje", thuhet në Raportin e progresit.
Rreth kësaj pjese flitet edhe në hyrje të dokumentit strategjik të zgjerimit dhe aty saktësohet se "mospajtimet rreth statusit të Kosovës pengojnë bashkëpunimin rajonal". Në fakt, Serbia dhe Bosnjë e Hercegovina vazhdojnë të mos pranojnë mallrat me vulë nga Kosova. "Vulat kosovare të Doganave, rreth të cilave përfaqësuesi special i sekretarit të përgjithshëm të OKB-së ka konfirmuar se janë në pajtim me Rezolutën 1244, nuk janë pranuar nga Serbia dhe nga Bosnjë e Hercegovina... Një zgjidhje e pranueshme dhe e qëndrueshme duhet të gjendet për të siguruar pjesëmarrjen si të Kosovës, ashtu edhe të Serbisë, në forumet kyç rajonale sa më parë që të jetë e mundur", thuhet në Raportin e Komisionit Evropian.
Në aspektin ekonomik, Komisioni pohon se ndikimi i krizës globale në ekonominë e Kosovës është i kufizuar, se është arritur një rritje ekonomike, por tërheq vërejtjen për shpenzimet publike.
Komisioni në këtë Raport thotë se "nuk ka pasur progres në politikën e konkurrencës në treg dhe në politikën antitrust dhe subvencioneve shtetërore”. Problematike ende vazhdon të jetë edhe fusha e prokurimit publik.
Një kujdes të veçantë Komisioni Evropian ia kushton edhe transportit, fushës ku Kosova investon më së shumti. Por edhe këtu Komisioni shpreh shqetësime për disa dukuri.
"Infrastruktura e transportit mbetet e pazhvilluar në Kosovë. Kosova ka hyrë në një program të ndërtimit të rrugëve, i cili nuk reflekton planifikimin e nivelit të qarkullimit, ndërsa shuma e investimit shter mjetet për investime në modele të tjera transporti si hekurudhat", thuhet në këtë Raport.
Komisioni thotë se Kosova ka shënuar përparim në integrimin e pakicave, por shton se edhe këtu duhet të vazhdojë puna. Në përgjithësi thotë se Kosova vazhdon të bëjë përparim kryesisht në kriteret politike, ndërsa administrata publike, shërbimet ndaj qytetarëve dhe shumë fusha të tjera, ose nuk ka përparim, ose ai përparim është shumë i kufizuar.
Komisioni ka përshëndetur përkushtimin e Kosovës për integrime evropiane, duke përfshirë edhe krijimin e Ministrisë së Integrimeve Evropiane, dhe ka kërkuar që të rriten kapacitetet e kësaj ministrie.
Për vizat kësaj radhe nuk thuhet asgjë konkrete. Komisioni vetëm konstaton se "Kosova ka lidhur marrëveshjet për riatdhesim me disa vende të BE-së dhe ka shtuar përpjekjet për reintegrimin e të kthyerve, duke hapur rrugën për dialogun e liberalizimit të vizave". Por mbetet të shihet se kur do të mundë të marrë Kosova më në fund strategjinë për këtë dialog vizash.