Reflekset
Refleks quajmë kundërveprimin e organizmit ndaj veprimit të ngacmuesve të ndryshëm. Reflekset janë të pakushtëzuara dhe të kushtëzuara.
A. Refleks i pakushtëzuar është aftësia e lindur e organizmit për të kundërvepruar (përgjigjur) ndaj veprimit të ngacmuesve të ndryshëm p.sh. tërheqja e dorës po të digjet ose po të shpohet nga diçka etj.
Reflekset e pakushtëzuara janë: reflekset mbrojtëse, reflekset e të ushqyerit, reflekset e shumimit etj.
B. Refleks i kushtëzuar është aftësia që fiton organizmi gjatë jetës, për të kundërvepruar (përgjigjur) ndaj veprimit të ngacmuesve të ndryshëm. P.sh. ndodh shpesh që vetëm pamja e limonit ose vetëm emri limon të na bëjë të sekretojmë pështymë. Kjo nuk ndodh para se ne ta dijmë dhe ta provojmë se ç'është limoni. Nëse ne nuk do e njihnim limonin dhe shijen e tij që më parë, kjo nuk do të jepte efekt. Por me tu njohur nje send, objekt apo fenomen në koren e trurit krijohet një lidhje e re nervore e cila aktivizohet sa herë që përsëritet fenomeni apo shfaqet sendi.
Pra kushti për tu aktivizuar një vatër në koren e trurit bëhet një send, objekt, fenomen ose fjalë.
Veprimtaria e lartë nervore ndryshe quhet edhe veprimtari sinjalizuese. Ajo varet nga ngacmuesit të cilët kanë rëndësi jetike për organizmin. Ato shërbejnë si ndërmjetës dhe lajmërojnë organizmin për diçka të rëndësishme (ushqimi, mbrojtja etj).
Këto sinjale, të cilat gjatë jetës krijojnë sisteme të tëra lidhjesh nervore, përbëjnë sistemin sinjalizues. Me anë të këtij sistemi organizmi ambjentohet me botën e jashtme.
Fillimisht organizmi shfaqet indiferent ndaj këtyre ngacmuesve, pastaj kushtëzohet dhe vepron sipas llojit të sinjalizimit.
