Suzana Zisi - Meditime mbi glob

Titulli: Suzana Zisi - Meditime mbi glob Wed Dec 30, 2009 3:49 am

Suzana Zisi

Suzana Zisi - Meditime mbi glob U1_SuzanaZisi

Suzana Zisi
Suzana Zisi e lindur në Vlore ne 1967, është diplomuar për Gjuhë dhe Letërsi Shqipe ne Elbasan ne 1990. Prej vitit 90’ deri në 2000, ka prezantuar krijimtarinë e saj në faqet e gazetave letrare të kohës. [justify]Boton vëllimin e parë poetik “E bardha ështe pak” në 2004. Libri u prit mirë nga kritika dhe lexuesit. Ai u përzgjodh ne 5 vëllimet poetike më të mira nga Juria e Konkursit Kombëtar “Penda e artë” 2005.

Në 2006, botohet vëllimi i dytë poetik “Imazhet kanë ftohtë” me parathënie të kritikut dhe studiuesit të mirënjohur kosovar, Agim Vinca

Titulli: Re: Suzana Zisi - Meditime mbi glob Wed Dec 30, 2009 3:50 am

Meditim mbi glob

Hija e flokëve të mi,
Mbuloi Europën.
Nën diell,
mbete,
Ti.
Shqipëria ime e vogël…!
Dhe,
si një princeshëzë e artë,
Dritë lëshon mbi glob…!
Faleminderit,
Përfytyrimi
im,
Snob...!!!

Titulli: Re: Suzana Zisi - Meditime mbi glob Wed Dec 30, 2009 3:50 am

E bardha eshte pak

Një mur,
i lyer
me të zezë
dhe me të bardhë...
E zeza - është shumë.
E bardha - pak.
Ngjyrat,
luftojnë ashpër.
Ngjyrat,
lëshojnë gjak.
Përpëlitet e bardha.
E zeza, shumohet.
Syri,
më tmerrohet…!
Mur.
Mur i zi,
larë në gjak.
S’dalloj dot të bardhën.
E bardha,
.............është,
......................pak…!

Titulli: Re: Suzana Zisi - Meditime mbi glob Wed Dec 30, 2009 3:50 am

Nga sytë e tu

Nga sytë e tu,
buron një dritë e mirë.
Kjo dritë,
ka kohë që më mungon…
Më duket vetja shkretëtirë,
Ti – oaz që më tundon.
Jemi kaq larg…!
(ndonëse dy hapa)
Mos e zgjat dorënme ngurim.
Se digjem,
Digjem porsi flaka...
Dhe,
mbetet
veçse,
Hiri im!!!

Titulli: Re: Suzana Zisi - Meditime mbi glob Wed Dec 30, 2009 3:50 am

Një gjethe

E zgjidha,
magjinë
e egzistencës.
Jam gjethe,
e flakur
mes rrugës…
Kalojnë
mbi mua,
pushtete,
këësh…!

Titulli: Re: Suzana Zisi - Meditime mbi glob Wed Dec 30, 2009 3:50 am

"Unë - Udha jote, Ti - Qumështi im..."

Titulli: Re: Suzana Zisi - Meditime mbi glob Wed Dec 30, 2009 3:51 am

. . .

Të ndiej…
Hapash yll më yll,
..................qiejve të kërkoj.
Jam hapësira
që në kohë të gjej,
Jam tisi i natës,
.............puthjesh të mbuloj.

Mbrëmjeve të kthjellëta,
E etur për zgjim,
Unë - udha jote,
Ti - qumështi im…

Titulli: Re: Suzana Zisi - Meditime mbi glob Wed Dec 30, 2009 3:51 am

Kthehu…

Zvarrite hapin e plogësht,
Mbi gjurmën që le kur erdhe,
(E parmja dhe e mbrapshta
S’përputhen aspak)

Këët e ikjeve pa kthim,
Lermi në prag.

Ktheje me fund kupën e verës – gjak.
Edhe trishtimin…

Për dashurinë që nuk t’i ngrohu
……………………….ankthet e ftohta,
Për zjarrin që mbi hirin e saj u mpak.

Mëshoji me forcë gjurmës së ikjes,
Për të gdhendur kthimin…

Titulli: Re: Suzana Zisi - Meditime mbi glob Wed Dec 30, 2009 3:51 am

“N”

“Askush, askund, asnjehere…Vetem ti…”

(fragment)

Shkula një copëz shpirt.
Me pelenën e formësuar prej tij,
Të mbulova…
Deshifrova pafajësinë e syve të tu trembur…
Klitha pa zë…

Qielli,
Mes errësirës së virgjër,
Po pikturon një të errët vrimë,
E cila,
Herë me duket si Ferri
që më pjek me të nxehtin zeher,
E herë ylber që ngjason me një “N”.

Një shkronjë asgjëprurëse,
Na largon skajesh, ty dhe mua.
Hepohet, përplaset
Humbet dhe…s’na nxë…

Kafshova gjuhën.
Me buzë të perpiva.
(Mbase të helmova)
I trembur,
U lëshove rrugëve që si dije.

Sot,
Kërkoj një fjalë prej teje…
Një fjalë të pa shkruar në asnjë plazh të lagur,
Zodiak,
Alfabet të mykur,
Apo gjuhë të shuar…

E ke harruar…?

Nesër,
Në mëngjes,
Do pres këmbë e duar…
Sokakëve të askundit pa dyer, pa emra…

……………………………………………..

Pyllit tim të errët me gjemba,
Iu largove Ti
dhe Zemra…

Titulli: Re: Suzana Zisi - Meditime mbi glob Wed Dec 30, 2009 3:51 am

Mesnate
21. 04. 2008

“Dashuria vret” - tha ajo,
Teksa petalesh gurgulloi vesë.
Derdhur,
në “tokën e premtuar”…

Mikja ime .
Lulëzuar,
kopshteve të huaj,
Ka dashuria atdhe?
E ka “rendja” një kthim?

Gjethesh,
gjelbëroi perlën e klorofiltë:
“Jemi ne”

Mikja ime ,
Mbytu,
në lotin tim…

Titulli: Re: Suzana Zisi - Meditime mbi glob Wed Dec 30, 2009 3:51 am

Mpreh limat e krahëve,
Fluturimthi për tek ti…
Jashte shi ,
brenda diell…
Aroportit tënd, i gjëmojnë stuhi…
Mosqenia, veson qiell.
Pa re të rozta kujtimesh,
Pa shtreter të ngrohtë trupash të lëmuar…
Do puthen nga tonat buzë – mungese,
Filxhanët e kafesë duke flirtuar,
në “të përgjumurin” takimin tonë…
Dimri,
Na la te ngrire.
Pranvera na gjeti mumjezuar.
Poleni yt i ikjes,
ngjiz mitren time – hon…
Në horizontin e munguar,
Foshnja e asgjë-së,
Vetveten pikon…

Titulli: Re: Suzana Zisi - Meditime mbi glob Wed Dec 30, 2009 3:52 am

Mëngjes i çmendur me(pa) ty…

Titulli: Re: Suzana Zisi - Meditime mbi glob Wed Dec 30, 2009 3:52 am

Si një tymnajë hipnotike,
Ti tret shikimin mëngjesor mbi botë,
Në shtratin e reve të dashurisë sime/tënde
Derdhen rënkimesh dhe ca pika lotë…
Të sotmet,
Do ia nis me krahë ëndrrash Hënës,
Netëve të gjata të pritjes përvëluese…
Shuaje etjen në burimet e mia të buzëve,
Që dhembin nga uria jote e mëndafshtë gjarpëruese.
Ma jep gjuhën e nxehtë ta gëlltis brenda vetes
E shpirtin të ta thith gjer në pafundësi.
Flokët që mu lagën buzëve nga puthjet
Do ia thur pelena “bebes dashuri”,
“Foshnjës” që po çmend e dhemb tek unë
E dhemb e klith pashmangshmërisht tek ti…
Dorën e bardhë , të brishtë mos e zgjat,
se shemben konturet e rinj të padurimit,
Lermë të largohem udhës së pasosur,
T’i rrembej vdekjes, agun e zgjimit.
Sytë mos i çel pasi shpinën mua,
ma kthen me një: “Dua” të pa thenë,
Rrugës ku gjëmojnë, e mbyten dashuritë,
trete atë lot ende të parënë…
Se, lagu pa dashur puthjen e brishtë
Që të lashë mbi faqe kur thamë: “Paçim shpirt…”

Titulli: Re: Suzana Zisi - Meditime mbi glob Wed Dec 30, 2009 3:52 am

. . .

Gjysma - mashkull.
Gjysma - femër.
Lind,
rron,
vdes ndër sy.

Hapësire dhe kohë e matur me zemër,
Dashuri…

Titulli: Re: Suzana Zisi - Meditime mbi glob Wed Dec 30, 2009 3:52 am

Vinca

Vargut të poeteshave shqiptare të kohës sonë po i shtohen nga dita në ditë emra të rinj. Suzana Zisi, është pa dyshim një nga këta emra. Pas botimit të librit të saj të parë, E bardha është pak (2004), Suzana del para lexuesve me librin e saj të dytë Imazhet kanë ftohtë, që e shpalos në mënyrë akoma më të plotë e më të nuancuar botën e saj poetike. Shikuar nga pikëpamja e qëndrimit që mban ndaj jetës, njeriut dhe vetes poezia e Suzana Zisit do të mund të karakterizohej si poezi e peziazhit shpirtëror.

Shpalimi i botës komplekse shpirtërore të njeriut, të femrës në veçanti, depërtimi në labirintin e dëshirave, ëndrrave, shpresave, dilemave dhe shqetësimeve të subjektit lirik, është një veçori e përgjithshme e kësaj poezie. Ky pozicion, sa soditës, aq edhe refleksiv, e përcakton në masë të madhe edhe strukturën ritmike dhe figurative të kësaj poezie.

I përbërë nga rreth njëqind poezi, vëllimi poetik Imazhet kanë ftohtë ndahet në tre cikle: Ëndrra në pjatën e mungesës…, Lulevjeshte dhe Metafora e diellit. Edhe pse nga pikëpamja e ligjërimit poetik libri ka një unitet të theksuar artistik, megjithatë bie në sy fakti se derisa në ciklin e parë mbizotërojnë motivet që lidhen me dehumanizimin dhe tjetërsimin e njeriut në kohën tonë (peziazhi urban, imazhet gri, ftohtësia dhe mungesa sugjerojnë pikërisht këtë emocion), në dy ciklet e tjera ndeshim një atmosferë disi më të butë e më subtile, pra kemi të bëjmë me një lirikë tipike femërore, nocion ky që në këtë rast nuk ka kurrfarë konotacionesh negative. Përkundrazi. Imazhet e rënda e dramatike të ciklit të parë, ku poetesha i referohet shpesh mitologjisë antike e biblike (Adami, Eva, Zoti, djalli, Krishti, Zeusi, Pandora, Prometeu, Narcisi, Dionisi etj.), por edhe realitetit bashkëkohor, e ku nuk mungojë herë-herë as vizionet apokaliptike, zëvendësohen në dy ciklet vijuese nga një ndjeshmëri më e butë lirike e intime, ku figura qendrore dalin lulevjeshta dhe dielli, që shfaqen që në titujt e cikleve.

Dashuria është një lajtmotiv i poezisë së Suzana Zisit. Këtë ndjenjë kaq të thellë dhe motiv të lashtë poetik autorja e këtij libri arrin ta trajtojë me një ndjeshmëri të hollë lirike e shprehje moderne poetike. Në disa nga vjershat më të bukura të librit, çfarë janë, fjala vjen, Në ëndrrën time, Fillim-fundi im, Pëshpërimë etj. ndjenja e dashurisë merr përmasa kozmike. Në lojën magjike të dashurisë hyjnë: dielli, qielli, yjet, retë, shiu… Është një “valle”, që ta kujton pak a shumë vallen eterike lasgushiane, por e luajtur ndryshe, me mjete të tjera e tingëllim të ri dhe në tjetër kohë gjithsesi.

Suzana Zisi është krijuese që e zotëron mirë ritmin, figurën, fjalën, rimën dhe ngjyrimin stilistik, predispozitë kjo pa të cilën askush s’është bërë poet në këtë botë. Është për t’u përshëndetur gjithashtu fakti që elementet fundamentale të poezisë (rimën, ritmin, metaforën etj.) ajo i vë në shërbim të mendimit poetik. Fjala dhe ideja në vargun e saj janë në harmoni të plotë.

Unë jam pëshpërimë,
e stinës së ndezur.
Dehem duke pirë, honeve të trillit…
Ndërsa ti i ndrojtur
i derdh lulevjeshte,
Kupës së praruar me mushtin e pyllit…

thuhet në vjershën Musht i lulevjeshtës, ndërsa vjersha Vjeshtë … Mëngjes hapet e mbyllet me vargjet:

Vjeshtë…
Mëngjes…
Pi të trishtën mjegull, në vend të kafesë….

Muza poetike e Suzana Zisit ndërton “mure marrëzie”. Absurdi dhe rebelimi nuk janë të panjohura për të, por në aurën e saj mbizotërojnë dashuria dhe humanizmi. Poeti, sipas Suzanës, i ngjan një zogu fantastik që “çukit simbole” dhe “ftillon metafora”, duke mbështjellë gjithçka me “rima e asociacione”.

Zogjtë e malit çukisin simbole,
Metaforat, ftillohen deteve me shkumë,
Tkurren vargjet, shkretëtirave të heshtjes,
Jam unë...
Të mbështjell me rima dhe asosiacione.
Tretem
e detit shkumë,
e qiellit, re…
Ashtu e përgjakur, nderem mbi lëkurën tënde,
Dhe duke pëshpëritur: “Je imi Diell…”
Fle…

Një nga poezitë e librit në fjalë titullohet Ty që po më lexon tani… Është e qartë se poetesha jonë, si çdo krijues tjetër, dëshiron të komunikojë me lexuesin e saj hipotetik, me atë të cilit ia dedikon vargjet e saj dhe ia detyron frymëzimin. Me çiltërsi e modesti autorja shpreh dëshirën e saj që të krijojë një varg që “shpirtin ta ngroh”, me një ritëm që t’i ngjajë “lëkundjes së valëve”; një varg që të përçojë dritë në shpirtin e njeriut e të gdhendë një varkëzë me emrin “fjalë”, për të përfunduar:

Dhe ti,
i ulur brenda saj,
Nëse do ndihesh i gëzuar,
Ëmbël do më pëshpërisësh:
“Është shpirti yt, duhet lexuar…”.

Titulli: Re: Suzana Zisi - Meditime mbi glob Wed Dec 30, 2009 3:53 am

. . .

Pëshpëritmë ëmbël në gojë.
Se rrugës zëri, ftohet.
Dashuria është drithërimë,
Nga fjalët tona ngrohet.

Dhe,“mua” tretet në “ty”.

I ndez buzët në zemër,
Digjet heshturazi në sy…

Titulli: Re: Suzana Zisi - Meditime mbi glob Wed Dec 30, 2009 3:53 am

Me vjen te te mbys...

Që ti, nuk je rastësisht në rrugën time,
Këtë ma pëshpëritën Zotat,
Duke pirë në haremin tim të përfytyrimit,
kafen e marrëzisë ...
Shpesh më vjen të të mbys,
E, më pas, të të ha,
(sigurisht pa dhimbje)
atë fytyrëzën tejet të bukur.
Pa tendina të shqyera e gjak,
në shtratin e madh të urisë.
Si thua, së pari (se fund me sa duket nuk ka),
E nisim me një të puthur?

Titulli: Re: Suzana Zisi - Meditime mbi glob Wed Dec 30, 2009 3:53 am

Duke degjuar “Kastadiva”…

Kjo melodi,
Më tërheq flokësh
dhe
më flak thellë aty…
Në atë stinën gjethe – flakëruar…
E shkuara rrëzëllitëse më përpin.
Imazhe puthjesh, më mbarsin me uri..
Hijet e buzëqeshjeve dhe duarve
………………………………kapluar…
Tatuazhe mesjetare, gri…
Zjarresh,
lëkurën e nxirë
……………nga pritja e stërgjatë…
Le të themi ishte ditë
Pse jo edhe natë...
Perëndim i çmendur apo
……………………mëngjes i marrë…
Pleksur blertësisht tek ti.
"Agim i ndritur", të kujtohet,
mbrëmja kur dogje çadërzën – shtëpi,
për një përqafim të gjatë, të gjatë,
...............................që shojti flakë tabush
.................................................e ndezi shandanët e mi…?
Kjo melodi,
thërrmon vargjet
dhe
i shpërndan skutave
....................ku s’ka mundur të shkelë askush,
Udhëve të thara te askundit,
ndiej therje vetëtimash,
thellë zemrës - prush…
Eja,
struku duke u zvogëluar
............................në tënden fole,
......................................diku aty në gushë…
Të të marr udhëve, me vete…
Duke të pëshpëritur: "Je aty?"
Ti, metamorforizuar në një rrënqethje,
Ngërthyer mbi lekurën - përqafim – stuhi…

Sot,
në pyllin gjethendezur,
Seleksionoj erërat e heshtjes,
Duke dëgjuar këtë melodi…

Titulli: Re: Suzana Zisi - Meditime mbi glob Wed Dec 30, 2009 3:53 am

. . .

Ndez një zjarr me krizantemat e përqafimit.
Shuaj lumenjve epshin kafshëror të jetës.
Shtriqem mbi një fije bari dhe…
fle gjumin e pakohë, të kohës.
Shpëlaj mëkatin në lotin e rëndë te qerpikut tënd…
Edhe trishtimin…

Ngarkoj në shpinë hijen se…
(Nuk u bera Amazonë në trojet e frikës,
As Zanë në pyllin e panjohur të vetëflijimit)
Nuk kam kohë të pres.
I heq një vijë të bardhë(ose të zeze), jetës.
E ndërkohë që ju,
……………….të përpiktë,
…………………………..bëni llogaritë e mia,

Prehem një copë here tek vetja,
Vdes…

Titulli: Re: Suzana Zisi - Meditime mbi glob Wed Dec 30, 2009 3:53 am

Një fjalë…për ty…

Fjalë...
Thënë ashtu sic duhet,
Hieroglif që thote shumë,
Bëhet gërmë pas gërme varg.
Rrënjët kapen fort tek unë,
….Degët e heshtura,
……….të atyre që kurrë nuk i thashë,
……………Blerojnë tek ti…
Agoninë time
përtypin kukuvajkat rrugës.
E nëse s’mundin,
Mos e prek!
Dimri e ngroh në muzgun e gjumit te tij…
Nëse thahen njomështirat degë,
..........Trokit me grushta kraharorin tim,
…………..Mund ta gjesh aty të strukur.
……………….Atë që kurrë nuk njohu zgjim.
Shtrydhe,që të pikojë
Etjen për një këngë të harruar,
Apo thjesht, pikëllim…
Qumësht dëshirash,
….mbetur nga shtatëzania e fundit me dritën,
……..Që…çuditerisht,
……………..kish shijen e dashurisë,
E, kurrë nuk pikoi kur duhej,
në “të zezën” e syve te mi…
Kam frikë ti shfaqem hijes.
………..Veten, e mas me metrin e memecërisë...
Degë të njoma thyer nga era,
Si vargjet e mia këputen mëngjeseve të fjalës…
……(Që duhet thëne së mbari, jo së prapthi)
…………Hieroglif i vogël që flet aq shumë,
……………..E, gërmë pas gërme, bëhet poezi…
Rrënjët kapen aq fort tek unë ,
…………Degët e heshtura
……………..të asaj që kurrë nuk e thashë,
..............................................Blerojnë tek ti…

Titulli: Re: Suzana Zisi - Meditime mbi glob Wed Dec 30, 2009 3:54 am

Dilemë…

Vizatoj një mur,
Me brinjë dhe lëkurë…
Mish dhe gjak,
Vrer,
Katran…
Mjafton amalgama kocka + ujë,
Për të të mbytyr në sy?
E zbërthyer atom pas atomi,
Brenda rrethit,
Gjendem,
Jam.
Kush do e ngujojë tullën e fundit aty?

Titulli: Re: Suzana Zisi - Meditime mbi glob Wed Dec 30, 2009 3:54 am

Sureale…

Trokojnë hapat e mi mbi këto kalldrëme.
Edhe pse fajin që jam,
…………………....nuk ma ka guri.
Damarët e prere dje,
Pikojnë pamundësinë për tu përgjakur.
Ulërijnë pa zë, këto rrugica pa emër.

Infarkti i radhës,
Më rrëfen udhën për në zemër…

Titulli: Re: Suzana Zisi - Meditime mbi glob Wed Dec 30, 2009 3:54 am

NJË PËRQAFIM…

Mos po kërkoj shumë,
ndërsa shtretërish naivë rrjedh
…………………….e rrugësh pa kthim, shtrihem?

Shndërrohem, e detit shkumë
……………………. dhe gurëve të tu lëpihem…

………………………………………………….

Mos po i kërkoj shumë,
………………..erës çmendake të dashurisë?
Tek përplas
trupave tanë të lakuriqtë,
Degët e harlisura të gjymtyrëve,
Që mbërthejnë dëshirat
…………………….dhe i ngrohin aty…midis…

Titulli: Re: Suzana Zisi - Meditime mbi glob Wed Dec 30, 2009 3:54 am

Baladë plehrash…!

Endem rrugëve të tua,
duke lënë gjymtyrët,
.............................qelizat,
.....................................indet,
.............................................peng.
Endem, skutave të tua,
duke i falur frymën plehrave.
Endem,
..........hijesh,
...................fantazmash,
Duke vrarë ëndërrat,këtu.
Ç’fatkeqësi
...............për mua
...........................me ju,
...................................fëmijët e së keqes…!
Endem legjendash,
duke vjedhur virtyte,
për t’ia arnuar, jetës...!!!

Titulli: Re: Suzana Zisi - Meditime mbi glob Wed Dec 30, 2009 3:55 am

I miri im, ti…

“E mira ime…” - pëshpërite,
Unë,
Harruar…në tëndin përfytyrim,
që petalesh më vizatoi,
Në puthjen që mbeti udhëve,
………………………… pelegrin…
Në atë rrymën e nxehtë
që,
u nis prej reaksionit kimik të një vatre të trurit,
Dhe fundbarkut falje i kërkoi…
Në atë që kurrë nuk gjeti tharm brenda teje
dhe…
u struk kraharorit tim si fëmi…
Asnjëherë nuk më deshe,
E asnjëherë s’më gënjeve.
I miri im, ti…

» Joana konkurron për “Miss Glob 2009”

Suzana Zisi - Meditime mbi glob

Suzana Zisi - Meditime mbi glob

Similar topics

Similar topics